De CIRCO-methodologie, ontwikkeld in Nederland, ondersteunt bedrijven wereldwijd om de omslag naar circulair ondernemen te maken. Om dit potentieel ook in Vlaanderen te benutten, werd Flanders District of Creativity in 2025 de eerste Vlaamse CIRCO Hub. Sindsdien begeleidt het bedrijven en designers om hun producten en diensten te herdenken vanuit circulaire principes. Dat gebeurt via korte classes en diepgaande tracks in samenwerking met sectororganisaties. Showtex, Cruin en Stroom Maatwerk namen deel aan een CIRCO Track gericht op de meubel- en textielsector en werkten daarvoor elk een case uit. Hun ervaringen tonen hoe circulair ondernemen in de praktijk vorm krijgt.     

ShowTex is een internationale specialist in brandwerende stoffen, gordijnrails en bewegingssystemen voor de theater-en eventsector. CSR-manager, Vicky Jacob, nam deel aan Circo Track. “Al meer dan tien jaar zet ShowTex duurzaamheid op de agenda. Toch blijft het een uitdaging om dit breed te vertalen binnen de organisatie,” zegt ze. “Omdat iedereen druk bezig is met de dagelijkse werking is het belangrijk om duurzaamheid op een behapbare manier voor te stellen.”

Tijdens de track bracht Vicky het lineaire traject van een van de meest verkochte stoffen in kaart en onderzocht ze waar in de keten waarde verloren gaat. “Ik ontdekte dat er waardeverlies opduikt bij het verven, het afwerken en het afmeten van de stoffen. Ook knip-en rolresten zijn een factor. De oplossing voor deze waarnemingen? Bij het inverven van de stoffen kan ShowTex samenwerken met een bedrijf dat verft met CO₂, i.p.v. water of chemicaliën. Door klanten al vroeg bij het ontwerp- en afwerkingsproces te betrekken, kunnen we het stofverbruik verder beperken. Tot slot lijkt het me interessant om de verhuurprojecten uit te breiden.” 

Op basis van de keten definieert ShowTex nu gerichte stappen. “We werken aan de digitalisering van stalen, zodat klanten onze populairste stoffen ook virtueel kunnen bekijken. Dat vermindert transport en afval. Daarnaast zijn we bezig met de ontwikkeling van Recupido, een circulair platform dat ons helpt bij het inzamelen, sorteren en hergebruiken van ‘gebruikt’ textiel en technieken. Het nodigt de creatieve sector – theaters, evenementenproducenten en schrijvers – uit om materialen die al een eerste leven hebben gehad, opnieuw uit te vinden en te hergebruiken. Stoffen, decors en andere middelen kunnen in een nieuwe context een tweede doel krijgen, waardoor afval wordt verminderd en creatieve expressie wordt gestimuleerd."

Vicky deelde haar inzichten ook met de CEO’s van de buitenlandse ShowTex-vestigingen. “Ik lichtte de methodologie toe en moedigde hen aan om dezelfde denkoefening te maken met hun teams. Wie begeleiding wil, kan bij mij terecht. Zo krijgt circulariteit stap voor stap een plek in de wereldwijde strategie van ShowTex.”

Peter is creatief-technisch coördinator bij Cruin, een Belgisch interieurbedrijf dat maatwerkoplossingen levert. Hij schreef zich in voor het CIRCO Track, deels vanuit een persoonlijke interesse: “Ik vind hout het meest fantastische materiaal dat er bestaat. Het groeit, wij beslissen om het te vellen en verwerken, en uiteindelijk wordt het bijvoorbeeld een kast. Het doorloopt zo’n mooi traject, maar hout is niet oneindig beschikbaar. Het is belangrijk dat de sector stilstaat bij hoe we bomen zo volledig en optimaal mogelijk kunnen benutten.” 

“Doorheen de jaren zag ik vaak grote stapels restmateriaal liggen bij bedrijven die met hout, plaatmateriaal of fineer werken. Bij Cruin worden reststukken tijdelijk bewaard, maar ze belanden vaak in de afvalcontainer. We willen die materialen een tweede leven geven. Daarom onderzoeken we of we kunnen samenwerken met bedrijven die resthout overnemen en terug in de markt zetten, zoals Bendig, Atelier Circulier en Buurman. Ook al eerder in het productieproces valt winst te behalen. Zo denken we na over mechanische verbindingen in plaats van lijmverbindingen. Daardoor moeten we bij een productiefout of aanpassing enkel een onderdeel vervangen in plaats van het hele meubel. Dat vermindert afval en volume.” 

“Binnen het bedrijf probeer ik iedereen alert te maken: als er geen bomen meer zijn, hebben we geen werk meer. Je moet materiaal koesteren en twee keer nadenken voor je het weggooit. Het pitchmoment tijdens het track was daarbij heel waardevol. Het dwong me om alle ideeën duidelijk te structureren en anderen mee te krijgen. Daarnaast was het inspirerend om te zien hoe andere deelnemers circulariteit toepassen. Zo worstelen mensen uit de textielsector met het feit dat stoffen van verschillende bestanddelen moeilijk te decomposeren zijn. Dat is ook interessant voor de houtindustrie: welke lijmen en kitten maken hergebruik na ontmanteling makkelijker? Het track leert je nadenken over wat er met een materiaal gebeurt, ook voor en na je eigen productieproces, en welke impact dat heeft.” 

Stroom Maatwerk is een sociale onderneming die betekenisvol werk biedt aan mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt. Het combineert productie- en assemblagediensten met duurzaamheid en maatschappelijke impact. “Onze motivatie om deel te nemen aan de CIRCO Track was duidelijk: onze textielafdeling laten groeien en zo meer duurzame tewerkstelling creëren,” zegt Arno. “Circulaire principes verkleinen onze ecologische voetafdruk én creëren nieuwe, gevarieerde taken die passen bij de capaciteiten van onze medewerkers.”  

In de textielafdeling verwerkt Stroom Maatwerk restmaterialen, van rollen stof tot losse lappen. “In plaats van die als afval te zien, beschouwen we ze als waardevolle grondstoffen voor nieuwe producten. Eerder maakten we bijvoorbeeld tote-bags uit reststoffen, die we uitdelen op beurzen en evenementen. De CIRCO Track hielp ons om zulke projecten strategischer en structureler in te bedden in onze werking.” Tijdens het traject bracht het team reststoffen in kaart en onderzochten het hoe ze die kunnen verwerken. “Wat deze case bijzonder maakt, is dat ze aansluit bij de sterktes van ons maatwerkbedrijf: handmatige verwerking, nauwkeurig stikwerk en aandacht voor opleiding op de werkvloer.”

“Na afloop hebben we de resultaten gepresenteerd aan onze collega’s en directie, wat essentieel is om draagvlak te creëren. In de volgende fase gaan we in gesprek met klanten en externe partners om te kijken hoe zij kunnen aanhaken bij deze circulaire aanpak. We willen het project structureel verankeren in onze werking - van productontwikkeling tot opleiding en productie.” Arno benadrukt ook de rol van de sociale economie in de circulaire transitie. “Maatwerkbedrijven hebben de infrastructuur, expertise en motivatie om circulaire processen duurzaam uit te voeren. Bovendien creëren circulaire projecten nieuwe vormen van werk, van sorteerwerk en herstellingen tot assemblage en kwaliteitscontrole; taken die perfect aansluiten bij maatwerkbedrijven. Ons ultieme doel is om via textielprojecten méér opleidingsmogelijkheden en werkplekken te creëren, afgestemd op de talenten van onze medewerkers. Wat we het meest waardeerden aan de CIRCO Track was de professionele en toegankelijke begeleiding. Het bood de kans om onze circulaire ambities om te zetten in een doordacht plan en om dieper te graven: niet alleen wat willen we bereiken, maar vooral waarom, hoe en met wie.”

Ook interesse om een Circo Track of Class te volgen? Binnenkort start er een track voor voedselproducenten en eentje voor de hout-, textiel- en meubelindustrie. Gaat er in jouw processen ook waarde verloren, in reststromen of grondstoffen? Vergroot je inzicht in de circulaire economie en je eigen processen, en ga aan de slag met concrete tools. Wil jij weten of de Track iets voor jou is?  Op onze website vind je alle info:

• over de track voor de voedselproducenten
• over de track voor de hout, textiel-en meubelindustrie