Peterbos is een wijk met uitsluitend sociale woningen, gegroepeerd in achttien woontorens die omgeven zijn door een groen park. De wijk kampt al geruime tijd met uitdagingen rond armoede en drugscriminaliteit. De gemeente Anderlecht wil de open en verharde publieke ruimte rond de torens nieuw leven inblazen en omvormen tot een veilige en aangename plek voor buurtbewoners.

Context 

Over de opdrachtgever 

Stadsrenovatie Anderlecht is de gemeentelijke dienst die stadsvernieuwing en herwaarderingsprojecten coördineert in Anderlecht.

Over het ontwerpbureau 

Createlli ondersteunt overheden en organisaties bij participatie- en co-creatieprojecten. Ze betrekken burgers en stakeholders via workshops en digitale tools, zodat plannen rond stedelijke ontwikkeling, mobiliteit of klimaat gedragen worden door de gemeenschap en beter inspelen op hun noden.

De designuitdaging 

De belangrijkste designproblemen hebben te maken met de inrichting en werking van de openbare ruimte. De wijk is sterk geïsoleerd van haar omgeving, waardoor de verbinding met de omliggende buurten ontbreekt. Ook de interne circulatie is problematisch: mobiliteit en parkeerplaatsen zijn niet goed georganiseerd. Daarnaast worden de grote open vlaktes in het park nauwelijks benut en missen ze een duidelijke functie. Tot slot blijven de gelijkvloerse ruimtes van de woontorens inactief, waardoor ze geen relatie aangaan met de publieke ruimte en geen meerwaarde bieden voor de bewoners

Van ontwerpproces tot eindresultaat

Het project in Peterbos werd opgestart tijdens de COVID-19-lockdown en vroeg om een creatieve en flexibele aanpak. Via een klankbordgroep met lokale organisaties werd voeling met de wijk opgebouwd. Om moeilijk bereikbare doelgroepen te betrekken, werden activiteiten op maat georganiseerd: wandelingen met jongeren, aparte trajecten voor jongens en meisjes, een participatiekit voor kinderen en een specifiek traject met vrouwen. Ondanks de beperkingen werden veilige ontmoetingsmomenten gecreëerd, zoals een dialoogmarkt met kindertekeningen en een wijkwandeling met ontwerpster Paola Vigano. In totaal werden meer dan 200 bewoners actief betrokken. Het eindresultaat was een breed gedragen rapport met concrete aanbevelingen voor de herinrichting van de publieke ruimte rond de woontorens.

De kracht van design

• Vorm- en functiegevende kracht: Design staat nooit alleen en regisseert steeds een samenspel tussen vorm en functie, waardoor producten, diensten en ervaringen niet alleen visueel aantrekkelijk, maar ook toegankelijk en gebruiksvriendelijk zijn.
• Samenkracht: Designers passen een co-creatieve en holistische benadering toe, waarbij samenwerking kennisopbouw en kennisdeling bevordert tussen de verschillende stakeholders (organisatie, producent, partners, eindgebruiker…) en fungeert als katalysator voor niet alleen product- en diensteninnovaties maar ook systemische verandering.

• Toekomstverkennende kracht: Designers maken gebruik van tools zoals creative storytelling, foresight strategy en prototyping waarmee ze je samen gidsen door de creatie en verkenning van toekomstbeelden, -scenario’s en -visies.

   

Waardecreatie voor opdrachtgever

• Marktuitbreiding: Nieuwe klantsegmenten bereiken, verbreden van marktaandeel, versterken van klantloyaliteit en vertrouwen 

• Organisatieverandering: Verandering in een organisatie wat betreft structuur, werkprocessen, business model, cultuur of mindset

   

Waardecreatie voor eindgebruiker 

• Gebruikservaring: Intuïtief, comfortabel en betrouwbaar in gebruik.
• Welzijn & gezondheid: Draagt bij aan fysieke en mentale gezondheid en veiligheid.
• Duurzaamheid & langetermijnwaarde: Stimuleert milieubewust gedrag en langdurig gebruik.
• Educatie & empowerment: Versterkt kennis, inzicht en zelfstandigheid van de gebruiker.